Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Mousso-envelado-coumuno
Encalypta vulgaris
Encalyptaceae
Nom en français : Éteignoir commun.
Descripcioun :Aquelo mousso, dóu gènre Encalypta, trachis sus roco cauquiero. Es uno pichoto mousso auto de 0,5 à 2 cm que fai facilamen d'espouroufite. Se recounèis à soun boursoun cubert d'un tapadou que douno d'èr à un amoussadou de bougìo (coume lis àutri Encalypta) e à soun peristome simple.
Usanço :La fueio que s'acabo rapidamen en un benc, l'urno lisco e la sedo roso permeton de la destria dis àutris Encalypta. Fai ges de proupagulo au contro de Encalypta streptocarpa.
Port : Acroucarpo
Taio : 0,5 à 2 cm
Fueio : 2 à 3,5 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Encalypta
Famiho : Encalyptaceae
Ordre : Encalyptales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,2 à 1 cm
Ø (o loungour) flour : Ges o rudimentàri
Flourido : Printèms
- Febrié à mai Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 50 à 1800 m
Aparado : Noun
Jun
Liò : Roco
- Muraio
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Encalypta vulgaris Hedw., 1801